RUDY
Znawca Willysologii
Dołączył: 13 Gru 2006
Posty: 48
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 3 razy
Ostrzeżeń: 1/5
Skąd: Z Marsa
|
|
HISTORIA
10 Brygada Kawalerii w latach 1937-1939
W 1937 10 Brygada Kawalerii została zmotoryzowana. Skład:
* Dowództwo 10 BK – Rzeszów:
o dowódca brygady – płk dypl. Antoni Trzaska-Durski (1937–1938),
o szef sztabu – mjr dypl. Franciszek Skibiński,
* Szwadron Łączności – Rzeszów – kpt. Stanisław Jakub Gronek,
* Pluton Regulacji Ruchu – Rzeszów – rtm. Anatol Pieregorodzki,
* Dywizjon Przeciwpancerny – Rzeszów – mjr dypl. Franciszek Stachowicz (1937–1939),
* Dywizjon Rozpoznawczy – Rzeszów – mjr Ksawery Święcicki,
* 24 Pułk Ułanów - Kraśnik – ppłk dypl. Kazimierz Dworak,
* 10 Pułk Strzelców Konnych – Łańcut – ppłk dypl. Witold Cieśliński (1937–1939).
Udział w wojnie obronnej 1939 r.
10 Brygada Kawalerii pod dowództwem płk. dypl. Stanisława Maczka wchodziła w skład Armii "Kraków" jako jej szybki odwód.
1 września otrzymała rozkaz zatrzymania wojsk niemieckich przed Myślenicami i Dobczycami, aby nie dopuścić do ich wyjścia z wąwozów górskich. Pod jej dowództwo został oddany 1 Pułk KOP z 1 Brygady Górskiej. 2 września zacięte walki z niemiecką 2 Dywizją Pancerną toczył o wzgórze Wysoka 24 Pułk Ułanów i szwadron przeciwpancerny. Po południu Niemcom za cenę dużych strat w wyniku polskich kontrataków udało się zdobyć wzgórze. Pod Chabówką 1 pułk KOP zatrzymał niemiecką 4 Dywizję Lekką. Brygada wykonała swoje zadanie, zatrzymując cały niemiecki XXII Korpus Armijny i zadając mu duże straty (zniszczenie ok. 50 czołgów). W nocy z 2 na 3 września wycofała się na północ od doliny Skawy, zamykając przejścia do Krzeczowa, Naprawy i Mszany Dolnej.
3 września toczyła całodniowy bój pod Jordanowem, w rejonie Krzeczowa i Mszany Dolnej. Po południu lewe skrzydło 10 Pułk Strzelców Konnych zaatakowały duże siły Niemców, na które z kolei spod Krzeczowa uderzyła 121 Kompania Vickersów, co pozwoliło zlikwidować włamanie. 4 września 10 BK otrzymała zadanie odwrotu nad Dunajec w kierunku Tarnowa. 24 Pułk Ułanów uderzył na oddziały niemieckiej 4 Dywizji Lekkiej, zmuszając je do wycofania się. Odebrano Niemcom dwa pasma wzgórz pod Kasiną Wielką i Mszaną Dolną. Tego dnia stracono 2 czołgi typu Vickers E i kilka tankietek typu TKS.
5 września 10 Pułk Strzelców Konnych przeprowadził kontratak pod Pcimiem na oddziały niemieckich 3 Dywizji Górskiej i 2 Dywizji Pancernej, lecz wobec ich dużej przewagi musiał odstąpić. Cały dzień nie ustawał duży napór wroga. Tego dnia ponownie stracono kilka tankietek. Postępy Niemców pod Myślenicami zmusiły Brygadę do odwrotu w kierunku Nowego Wiśnicza. 6 września pod Nowym Wiśniczem i Bochnią Brygada walczyła z niemieckimi oddziałami 2 Dywizji Pancernej i 4 Dywizji Lekkiej. Obie miejscowości musiała jednak opuścić.
7 września osłaniała odwrót 6 Dywizji Piechoty i 21 Dywizji Piechoty Górskiej. Następnie otrzymała rozkaz przejścia w rejon Rzeszowa do odwodu Armii "Małopolska". 8 września zdziesiątkowana Brygada znajdowała się w rejonie Mielca. Dostała wówczas rozkaz osłony odwrotu 24 Dywizji Piechoty na kierunku Dębica-Jarosław. Tego samego dnia po walkach z niemiecką 2 Dywizją Pancerną Brygada oddała Rzeszów i wycofała się pod Łańcut. 9 września pod Łańcutem odrzuciła pierwsze natarcie niemieckie. Pod Albigową Niemcy przełamali jednak skrzydło polskiej obrony i dopiero kontratak kompanii TKS i dywizjonu rozpoznawczego ich odrzucił. Późnym wieczorem, wobec groźby okrążenia, Brygada opuściła Łańcut i przeszła do odwrotu za San. 10 września walczyła w rejonie Jarosławia. Po przeprawieniu się niemieckich oddziałów pancernych przez San pod Radymnem Brygada otrzymała rozkaz wycofania się na Lwów. Pod Lwowem stoczyła wiele ciężkich walk z niemiecką 1 Dywizją Górską.
W dniach 14–17 września walczyła z sukcesem o miejscowość Zboiska oraz wzgórze 324, które obsadzili Niemcy, kontrolując drogą do Lwowa z północy. 17 września odeszła spod Lwowa, gdyż – wobec agresji ZSRR na Polskę – otrzymała rozkaz wycofania się na Węgry poprzez tzw. przedmoście rumuńskie. 19 września resztki Brygady w sile ok. 1,5 tys. żołnierzy z kilkoma tankietkami na czele z płk. dypl. Stanisławem Maczkiem przekroczyły granicę węgierską na Przełęczy Tatarskiej, po czym zostały internowane.
Po klęsce w wojnie obronnej 1939 r., 10 Brygada Kawalerii Pancernej została odtworzona w 1940 we Francji i wzięła udział w kampanii 1940 roku. W Wielkiej Brytanii w 1942, na jej podstawie utworzono 1 Dywizję Pancerną.
Skład
Dowództwo i sztab (zmobilizowane w Rzeszowie)
* płk dypl. Stanisław Maczek – dowódca
* płk Leonard Łodzia-Michalski – zastępca dowódcy
* mjr dypl. Franciszek Skibiński – szef sztabu
* rtm. dypl. Stanisław Maleszewski – kwatermistrz
Oddziały i pododdziały
* Kwatera Główna (zmobilizowana przez Dywizjon Przeciwpancerny w Rzeszowie) – komendant rtm. w st. spocz. Adam Lipski
* pluton regulacji ruchu (zmobilizowany przez Dywizjon Przeciwpancerny w Rzeszowie) – dowódca rtm. Anatol Pieregorodzki
* szwadron łączności (zmobilizowany przez Dywizjon Przeciwpancerny w Rzeszowie) – dowódca kpt. Stanisław Jakub Gronek
* 24 Pułk Ułanów (zmobilizowany w Kraśniku) – dowódca płk dypl. Kazimierz Dworak
* 10 Pułk Strzelców Konnych (zmobilizowany w Łańcucie) – dowódca ppłk dypl. Janusz Bokszczanin
* dywizjon rozpoznawczy (13 tankietek typu TKS[2]), (zmobilizowany przez Dywizjon Przeciwpancerny w Rzeszowie) – dowódca mjr Ksawery Święcicki
* dywizjon przeciwpancerny (zmobilizowany w Rzeszowie) – dowódca ppłk Zygmunt Moszczeński
* 16 Dywizjon Artylerii Motorowej (zmobilizowany przez 1 Pułk Artylerii Motorowej w Stryju) – dowódca mjr Kazimierz Żmudziński
* 90. Zmotoryzowany Batalion Saperów (zmobilizowany przez 4 Pułk Saperów w Przemyślu) – dowódca mjr Jan Dorantt
* 71 Bateria Motorowa Artylerii Przeciwlotniczej typu "A" (zmobilizowana przez 6 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej we Lwowie) – dowódca por. Roman Zwil
* 121 Kompania Czołgów Lekkich (16 czołgów Vickers E) (zmobilizowana przez 2 Batalion Pancerny w Żurawicy) – dowódca por. Stanisław Raczkowski
* 101 Kompania Czołgów Rozpoznawczych (13 czołgów rozpoznawczych typu TKS) (zmobilizowana przez 2 Batalion Pancerny w Żurawicy) – dowódca por. Zdzisław Ziemski
1 DYWIZJA PANCERNA
Czołgi i Willys 1 DP pod Falaise (Operation Totalise)
Gen.Maczek na czołgu
W drodze do Falaise
Wilhelmshaven - dowódca U-Bootów poddaje bazę pułkownikowi A.Grudzińskiemu
Od Normandii do Wilhelmshaven
- 1 Dywizja Pancerna w walce
Dywizja była kontynuatorką tradycji 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej z kampanii wrześniowej oraz 10 Brygady Kawalerii Pancernej z kampanii francuskiej 1940 r.
Formowanie dywizji rozpoczęto w lutym 1942 r. Była ona rozlokowana na terenie Szkocji.
Jednostka liczyła 16 100 żołnierzy, miała 381 czołgów, 470 dział i ok. 4000 pojazdów mechanicznych. Dywizja, a wcześniej 10 Brygada Kawalerii Pancernej, cieszyła się dużym zainteresowaniem władz polskich i brytyjskich.
Odwiedzili ją m.in. król Jugosławii Piotr, minister Spraw Zagranicznych Wielkiej Brytanii Anthony Eden, marszałek Bernard Montgomery oraz król Wielkiej Brytanii Jerzy VI z małżonką. Podczas tej wizyty wydarzył się bezprecedensowy fakt. Straż na zamku Glamis pełnili żołnierze 1 Pułku Artylerii Motorowej. Był to pierwszy przypadek w historii Anglii, by przy parze królewskiej na ziemi brytyjskiej straż pełnili cudzoziemscy żołnierze.
W dniach 29 lipca - 4 sierpnia dywizja przybyła do Normandii. Weszła w skład 2 Korpusu Kanadyjskiego, dowodzonego przez generała Guya Simondsa. Dywizja miała wziąć udział w operacji opracowanej przez marszałka Montgomerego, której celem było okrążenie w Normandii znajdujących się tam niemieckich zgrupowań pancernych i motorowych oraz otworzenia drogi na Paryż. Zamknięcie kotła planowano w rejonie Falaise. Polska dywizja miała nacierać wspólnie z brytyjską 3 Dywizją Piechoty oraz kanadyjską 4 Dywizją Pancerną. Natarcie ruszyło w nocy z 7 na 8 sierpnia.
Po przełamaniu niemieckiej obrony 17 sierpnia dywizja dotarła do miejscowości Chamboise. Tamtędy prowadziła ostatnia droga, którą oddziały niemieckie mogły wycofać się z normandzkiego kotła.
Po zdobyciu Chamboise oddziały 1 Dywizji Pancernej wraz z 385 batalionem piechoty armii USA do 22 sierpnia powstrzymywały natarcie wycofujących się oddziałów niemieckich do chwili, gdy w rejon walk dotarły siły brytyjskie i kanadyjskie. W toku walk dywizja zniszczyła ok. 570 czołgów i pojazdów mechanicznych, 100 dział i wzięła 5500 jeńców. Walki te kosztowały dywizję ok. 450 poległych i 100 zniszczonych czołgów.
Marszałek B. Montgomery tak później opisał te walki w swoich pamiętnikach:
Pod Falaise my zamknęliśmy Niemców jak w butelce, a Polska 1Dywizja Pancerna była korkiem tej butelki.
Po bitwie pod Falaise oddziały 1 Dywizji Pancernej 6 września przekroczyły granicę francusko-belgijską i wkroczyły na teren Flandrii, walcząc w rejonie Gandawy, Axel, a następnie brały udział w bitwie o Antwerpię W ramach działań 21 Grupy Armii na terenie Holandii w wyniku dwudniowych walk dywizja opanowała Bredę. Szlak bojowy w 1944 r. dywizja zakończyła walkami o Moerdijk - silnie ufortyfikowane miasto nad Mozą. Przy jego zdobywaniu poległo 1400 żołnierzy. Do niewoli wzięto blisko 3000 żołnierzy niemieckich. Po tych walkach Polacy zajęli stanowiska obronne nad Mozą, gdzie pozostawali do pierwszych dni kwietnia 1945 r. 7 kwietnia oddziały w składzie 2 korpusu kanadyjskiego wyruszyły w kierunku Niemiec i przekroczyły ich granicę (8 kwietnia). W nocy z 4 na 5 maja pododdziały dywizji dotarły na przedpole Wilhelmshaven - miasta i portu będącego wielką bazą Kriegsmarine. 6 maja przed gen. Maczkiem skapitulował komendant bazy. Dwa dni później wojna w Europie zakończyła się.
W toku swych walk 1 Dywizja Pancerna wzięła do niewoli ok. 52 000 żołnierzy niemieckich, zniszczyła ok. 320 pojazdów pancernych, 310 dział przeciwpancernych oraz zestrzeliła 13 samolotów. Straty własne wyniosły ok. 5000 żołnierzy oraz 350 czołgów i transporterów opancerzonych.
1DP w Wilhelmshaven była jedyną polską w śród aliantów biorących udział w okupacji Niemiec!.
Po zakończeniu działań wojennych w ramach działań okupacyjnych wchodząca w skład 1DP 11 Kompania Sanitarna (dowódca kpt.dr.Kominek) otrzymała zadanie zorganizowania w pobliskiej miejscowości Pappenburg szpitala dla polskich kobiet wyzwolonych z okolicznych obozów koncentracyjnych.
Szpital zorganizowal i prowadził por.dr. Jerzy Teter.
Później por. dr. J.Teter zorganizował też specjalny pociąg sanitarny,
którym w randze Naczelnego Lekarza przywiózł te kobiety do Polski.
 [/img]
|
|
